trefwoord

zoeken

kunstenaar

 

stroming

 

prijsklasse

 

 



Jan Hendrik
Weissenbruch
| 1824 - 1903

Koeien in een zonnig landschap

Formaat: 27,0 (h) X 22,0 (b) cm

Materiaal: Olieverf op paneel

Gesigneerd: rechts onder ‘J.H. Weissenbruch ƒ’

Datering:

Prijsgroep: verkocht

 

provenance

 

Mr. N.A. Groen, 1916.

Mr. P.H. de Wit, 1916.

Kunsthandel E.J. Wisselingh & Co, Amsterdam, inv. No. 3573.

Mr. Alfred H. Lewis.

biografie

Jan Hendrik Weissenbruch

Geboren: 1824 te Den Haag

Overleden: 1903 te Den Haag

Leven en werk:

Jan Hendrik Weissenbruch, geboren in Den Haag als Hendrik Johannes Weissenbruch, groeide op te midden van een familie die verdienstelijk schilderden, graveerden of lithografeerden. Zo kreeg Jan Hendrik de liefde voor de schilderkunst met de paplepel ingegoten. Vanaf zijn 16e jaar kreeg hij zijn eerste schilderlessen en een aantal jaren later volgde hij de avondklas van de Haagse Academie.

In 1863 trouwt Weissenbruch met Susanna Petronella Geertruida Schouw. Hun zoon Willem Johannes die in 1864 wordt geboren, wordt ook schilder.

Weissenbruch wordt zeer door de kunstenaars gewaardeerd, hij  is een meer schilder-schilder. Belangstelling van het grote publiek blijft echter enige decennia uit. Het lijkt of Weissenbruch ook niet veel moeite heeft gedaan om daar verandering in aan te brengen.

Toen Weissenbruch 76 jaar oud was ondernam hij zijn eerste reis naar buitenland. Hij trok naar Barbizon, in die tijd het Mekka van de moderne schilderkunst. In 1903 overleed Weissenbruch in zijn woonplaats Den Haag.

Rondom het midden van de 19e eeuw werkte Weissenbruch nog betrekkelijk in de anonimiteit. Wel had hij in deze periode al zijn eerste contacten gelegd met Andreas Schelfhout en met Johannus Bosboom. Na het zien van enkele waterverftekeningen van Weissenbruch nodigde Schelfhout de jonge schilder uit voor een bezoek aan zijn atelier. Bosboom ontried hem dit bezoek. Volgens Bosboom stond Schelfhout negatief tegenover het schilderen naar de natuur, want daarmee werd maar verf gemorst. Bosboom vond dat Weissenbruch  op zichzelf moest leren staan. Toch ging Weissenbruch op het aanbod van Schelfhout in en zo werd Weissenbruch leerling van Andreas Schefhout en van de Haagse Akademie voor Beeldende Kunst o.l.v. B.J. van Hove. Hij was vooral werkzaam in Den Haag, Scheveningen, Haarlem en het Noorden. Weissenbruch was vooral schilder en aquarellist van landschappen, stadsgezichten en strandgezichten en wordt gezien als een van de grote meesters van de Haagse School. Hij gaf les aan Victor Bauffe, Theophiel de Bock,  J.J. Heppener en aan zijn zoon Willem Weissenbruch.

In Haarlem komt Weissenbruch in aanraking met het werk van Ruisdael. Weissenbruch neemt veel aspecten over. Maar in de wijze van schilderen komt hij los. Het is een langzaam zoekende constructie, die uitgaat van Ruisdael, poogt aan te sluiten bij Jongkind en Schelfhout, maar die uitkomt bij iets geheel eigens.

Gaandeweg ontwikkelde Weissenbruch een eigen stijl met een lossere schildertrant. Zijn passie voor het aquarelleren, dat een snelle werkwijze vereist, beinvloedt ook zijn behandeling van olieverf. Binnen de Haagse School nam hij een belangrijke plaats in, onder meer als belangrijkste aquarellist van de 19e eeuw. Omstreeks 1875 raakte Weissenbruch in de ban van het waterrijke gebied in Zuid Holland, de Nieuwkoopse plassen. Sindsdien wijdde hij een groot gedeelte van zijn repertoire aan deze omgeving. Jan Hendrik Weissenbruchs werk is te kenmerken als een oer Hollands tafereel van licht,  lucht en wolken. Een goede weergave van licht en lucht vond Weissenbruch het belangrijkste. Ook het water speelt een grote rol in het werk van Weissenbruch, met zijn spiegelende vermogen verbindt het de lucht met de aarde. Weissenbruch schilderde veel in de open natuur en liet zich leiden door de natuur en de omgeving zelf. Veel terugkerende motieven in het werk van Weissenbruch zijn: Het Gezicht bij de Geestbrug, gemaakt bij de trekvaart tussen Den Haag en Rijswijk, het gezicht op de Trekvliet, en Ophaalbrug bij het Noorden.

Naast landschappen schilderde Weissenbruch ook stillevens, enkele interieurs, strand- en zeegezichten zowel in olieverf als aquarel. De echte doorbraak van Weissenbruch laat zich wachten tot 1889, pas bij de overzichtstentoonstelling ter gelegenheid van zijn 75ste verjaardag bij de Amsterdamse kunsthandel Frans Buffa, wordt het merendeel van zijn werk verkocht.

Rond 1900 slaat hij een nieuwe richting in, breed opgezette strandgezichten veelal in olieverf met liefde voor heftige weersomstandigheden. Op deze late werken zijn de lucht, het licht, de wind en het water als geheel aanwezig en doen vaak terugdenken aan zijn aquarellen.

Musea:

Werken van Jan Hendrik Weissenbruch zijn o.a. te zien in musea als Boijmans van Beuningen, Rijksmuseum, Gemeente museum Den Haag maar ook in het Dordrechts museum en het Jan Cunen museum te Oss.